![](/media/lib/405/n-gwiazda-0b6d065ee1aa0f55796fb496a58468a8.jpg)
Dane ESO pokazują, że gorące gwiazdy są nękane przez gigantyczne plamy magnetyczne
3 czerwca 2020, 05:24Astronomowie używający teleskopów Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO) odkryli olbrzymie plamy na powierzchni ekstremalnie gorących gwiazd schowanych w gromadach gwiazd. Gwiazdy te są nie tylko nękane przez plamy magnetyczne, ale niektóre z nich doświadczają także superrozbłysków – eksplozji energii kilka milionów razy bardziej energetycznych niż podobne wybuchy na Słońcu
![](/media/lib/391/n-davids-46392e5aa4866b154501ebc5a72fa28a.jpg)
Nowatorska fotowoltaika generuje prąd z ciepła. Zasili sondy kosmiczne, centra bazodanowe i fabryk
6 marca 2020, 13:07W Sandia National Laboratories powstało urządzenie, które generuje użyteczne ilości energii elektrycznej ze źródeł ciepła o umiarkowanej temperaturze. Może ono znaleźć zastosowanie w elektrowniach atomowych, sondach kosmicznych czy fabrykach chemicznych, gdzie pozwoli na odzyskanie sporej części marnowanej dotychczas energii.
![](/media/lib/438/n-alma-6186377a974efd8a670f7967f6ee0cea.jpg)
Stukając do wrót pyłowych gigantów
12 stycznia 2021, 11:06Międzynarodowy zespół naukowców, w tym dwoje naukowców z NCBJ - Katarzyna Małek i William Pearson, rzucił nieco światła na złożone procesy fizyczne związane z wytwarzaniem pyłu, metali i gwiazd w ewolucji galaktyk. Badacze przeanalizowali dużą próbkę odległych pyłowych galaktyk, wykrytych za pomocą ALMA. Badanie, opublikowane w Astronomy & Astrophysics, ujednoliciło metody obserwacyjne i teoretyczne, znajdując dowody na szybki wzrost pyłu w młodych, ale już bogatych w metale galaktykach w odległym wszechświecie.
![](/media/lib/445/n-mapa2-d4831d87053ff9df4715388c03ce95b6.jpg)
Z mapą wśród 25 000 supermasywnych czarnych dziur
3 marca 2021, 04:50Międzynarodowy zespół astronomów, kierowany przez Francesca de Gasperina z Uniwersytetu w Hamburgu, w którego składzie znajduje się dwoje polskich naukowców, Krzysztof Chyży z Uniwersytetu Jagiellońskiego oraz Katarzyna Małek z Narodowego Centrum Badań Jądrowych, stworzył największą i najdokładniejszą mapę nieba obserwowanego na ultraniskich częstotliwościach radiowych. Mapa opublikowana w czasopiśmie Astronomy and Astrophysics ujawnia ponad 25 000 aktywnych supermasywnych czarnych dziur znajdujących się w odległych galaktykach.
![](/media/lib/327/n-kepleremerytura-ec641843404df354f7f4e07c35dee519.jpg)
Koniec pracy łowcy planet, Teleskopu Kosmicznego Keplera
2 listopada 2018, 10:41Po 9 latach pracy Teleskop Kosmiczny Keplera zużył całe paliwo potrzebne mu do prowadzenia operacji w przestrzeni kosmicznej. NASA zdecydowała o zakończeniu pracy teleskopu i o pozostawieniu go na obecnej, bezpiecznej dla Ziemi orbicie.
![](/media/lib/278/n-fale-grawitacyjne02-20f055bdd19df6f4513157e11d6db477.jpg)
Ciemną materię tworzą czarne dziury? Obliczenia dodają skrzydeł odrzuconej koncepcji Hawkinga
24 września 2020, 09:43Wśród wielu niezwykłych idei Stephena Hawkinga jest i taka, zgodnie z którą ciemną materię stanowią czarne dziury, które powstały krótko po Wielkim Wybuchu. Pomysł taki jednak odrzucono, jednak nowe badania wskazują, że hipoteza taka może być prawdziwa.
![](/media/lib/424/n-sofism-c4af4a3685fdc07feda7c1fd01e60993.jpg)
SOFISM, czyli mikroskopia poza limitem rozdzielczości
7 października 2020, 10:32Zespół z Wydziału Fizyki UW we współpracy z naukowcami z izraelskiego Instytutu Weizmanna dokonał kolejnego ważnego odkrycia w dziedzinie mikroskopii. Na łamach czasopisma Optica naukowcy przedstawili nową metodę mikroskopii, która teoretycznie nie ma limitu rozdzielczości. W praktyce zespołowi udało się uzyskać cztery razy lepszą rozdzielczość niż wynikające z natury światła tzw. ograniczenie dyfrakcyjne, będące jedną z głównych przeszkód w obserwowaniu najmniejszych struktur biologicznych.
![](/media/lib/447/n-ec002-592e68b0ce1c9a3a4f2b19587173a1dd.jpg)
Znaleziona w Algierii skała jest starsza od Ziemi. Niczego starszego już nie znajdziemy?
11 marca 2021, 09:15W maju ubiegłego roku na południu Algierii na pustyni Erg Chech znaleziono niezwykły kamień. Bliższe badania wykazały, że jest on starszy od Ziemi, powstał zaledwie 2 miliony lat po powstaniu Układu Słonecznego i prawdopodobnie stanowił część protoplanety, która nigdy nie przeistoczyła się w planetę.
Powstała peleryna niewidka
21 października 2006, 09:35Amerykańskim i brytyjskim naukowcom udało się wcielić w życie teorię Johna Pendry, który przed kilkoma miesiącami ogłosił, iż możliwe jest zagięcie promieni światła i, tym samym, stworzenie czapki niewidki. Uczeni zbudowali "pelerynę” długości niemal 13 centymetrów, która nie odbija mikrofal, ale je zagina.
![](/media/lib/485/n-teleskop-7766986f31add8d2309c21766d3f333c.jpeg)
Jak zważyć galaktyki na potrzeby największych przeglądów nieba?
11 stycznia 2022, 05:34NCBJ koordynuje polski udział w największym w dotychczasowej historii przedsięwzięciu astronomii obserwacyjnej. W polu widzenia teleskopu budowanego w Chile znajdzie się jednorazowo obszar 40-krotnie większy od tarczy Księżyca. Obserwacje zaplanowane na 10 lat dostarczą m.in. danych o obiektach zmiennych. Naukowcy z NCBJ z zespołu ASTROdust już dziś przygotowują algorytmy, które wzbogacą zestaw informacji pozyskanych z obserwacji.